Adet sancısı neden olur?
Adet görme denen kanama, normalde bebek gelişimi için hazırlanan rahim duvarının döllenme olmaması sonucunda, vücut tarafından atılması nedeniyle oluşur. Rahim yani uterus, aslında bir kas dokusudur. İşte, bu kas dokusu iç tarafını çevreleyen yumuşak duvarı atmaya yardımcı olmak için kasılmaya başlar. Prostaglandin denen hormon, rahmin bu kasılmalarını tetikler. Prostoglandin, adet başlamadan bir-iki gün öncesinde kanda yüksek seviyelere ulaşır ve adetin ilk iki gününden sonra azalmaya başlar. Prostaglandin seviyesi ne kadar yüksek olursa, adet krampları da o kadar şiddetli yaşanır. Adet sancılarının, menstrüasyonun en başında hissedilmesinin sebebi de budur. Adet döngüsü nedeniyle hissedilen adet sancılarına primer dismenore denir. Bunun haricinde aşağıda sıralanan tıbbi durumlar nedeniyle hissedilen adet sancıları ise sekonder dismenore olarak adlandırılır:
Servikal darlık: Bazı kadınlarda, rahim ağzının açıklığı, adet akışını engelleyecek kadar küçüktür. Bu küçük açıklık rahim içindeki basıncın artmasına neden olarak daha şiddetli bir ağrı yaratabilir.
Endometriozis: Rahmi kaplayan dokunun uterusun dışına çıkarak, fallop tüpleri, yumurtalıklar veya pelvisi kaplayan diğer dokular üzerine doğru gelişip yerleşmesine denir. Çikolata kistlerinin oluşmasına neden olabilir, ağrılı adet görme yanı sıra, cinsel ilişki sırasında da ağrı hissedilebilir.
Uterin fibroidleri: Rahim duvarında kas ve fibroz dokudan oluşan uterin fibroidleri, kanserli olmayan fakat sert ve büyük olabilen tümörlerdir. Rahim fibroidleri taşıyanlar, adet görme esnasında daha şiddetli ağrı hissedebilirler.
Adenomyozis: Bu rahatsızlıkta rahmi kaplayan doku uterusun kas duvarlarına doğru büyümeye başlar.
Pelvik inflamatuar hastalık: Dişi üreme organlarının bu enfeksiyonuna genellikle cinsel yolla bulaşan bakteriler neden olur.
Adet sancısı belirtileri nelerdir?
Adet krampları ve bu kramplarda birlikte gözlenebilen diğer belirtiler aşağıdaki gibi sıralanabilir:
- Alt karın bölgesinde yoğunlaşan sancılar.
- Adetten 1 ila 3 gün önce başlayabilen bu ağrı, adet başlangıcından 24 saat sonra en üst seviyeye ulaşır ve 2 ila 3 gün içinde azalır.
- Ağırlık hissi veren, sürekli bir ağrı (kasıklarda ya da iç bacaklarda da hissedilebilir).
- Bele yayılabilen ve uyuşukluk verebilen ağrı.
Bazı kadınlar ayrıca aşağıda yer alan semptomları da gösterirler:
- Mide bulantısı,
- Yumuşak dışkılama,
- Baş ağrısı,
- Baş dönmesi.
Kimler daha şiddetli adet görme riski altındadır?
Aşağıdaki durumlarda menstrüel kramp riski daha şiddetli gözlenebilir:
- 30 yaşından küçükler,
- Ergenliğe erken, 11 yaşında veya daha erken yaşta girenler,
- Adet döneminde ağır kanaması olanlar,
- Düzensiz adet kanaması olanlar,
- Ailede adet sancısı öyküsü olanlar,
- Sigara içenler.
Adet krampları diğer tıbbi komplikasyonlara neden olmaz, ancak okula, işe ve sosyal aktivitelere etki edebilir. Yine de, menstrüel kramplarla ilişkili bazı durumların komplikasyonları olabilir. Örneğin endometriozis, fertilite sorunlarına neden olabilir. Pelvik enflamatuar hastalık, döllenmiş bir yumurtanın uterus dışına implante olma (ektopik gebelik) riskini artırabilir .
Adet sancısı nedeniyle ne zaman doktora görünmeli?
Adet krampları her ay günlük yaşantınızı oldukça etkileyecek şekilde yoğun yaşanırsa, semptomlarınız giderek kötüleşirse veya önceden olmadığı halde 25 yaşından sonra şiddetli adet krampları yaşamaya başlarsanız, vakit geçirmeden bir uzmana başvurmanız gerekir.