Cinsel gelişim bozuklukları (erken ergenlik, gecikmiş ergenlik)
Kız çocuklarının 8 yaşından önce, erkek çocuklarının ise 9 yaşından önce ergenliğe girmesine yaşanan “erken ergenlik” denir.
Bu durumun nedeni genellikle bilinmemektedir.
Değişen beslenme alışkanlıkları, hormonlu gıdalar ve artan obezite başlıca tetikleyici faktörler olarak kabul edilse de; erken ergenlik nadiren enfeksiyonlar, hormonal hastalıklar, tümörler sonucu da görülebilmektedir.
Erken ergenlik kaça ayrılır?
Erken ergenliğin merkezi ya da periferal nedenlere bağlı olarak oluşabilir. Merkezi erken ergenlik nedenleri; genellikle beyin veya merkezi sinir sistemi kaynaklı tümör, doğum esnasında oluşan hidrosefali, menenjit, ansefalit olarak sıralanabilir. Periferal erken ergenliğin nedenleri; adrenal veya hipofiz bezlerindeki aşırı östrojen ve testosteron üreten tümörlerdir. Aynı zamanda östrojen ve testosteronun krem veya merhem şeklinde dışarıdan fazla miktarda alınması da periferal erken ergenliğe neden olabilir.
Kızlarda periferal erken ergenlik yumurtalık kisti ve yumurtalıkkanseri ile birliktelik gösterebilir. Erkek çocuklarda ise; Germ ve Leyding hücre tümörleri periferal erken ergenliğe neden olabilir.
Erken ergenlik belirtileri nelerdir?
Kızlarda ilk belirti meme dokusundaki büyüme ve bunu izleyen genital bölge ve koltuk altı tüylenmesidir. İlk adet kanamasının başlamasıyla da erken ergenlik süreci tamamlanır.
Erkeklerde ilk belirti testislerin büyümesidir. Testis büyümesini penis büyümesi, genital bölge ve koltuk altı tüylenmesi, seste kalınlaşma, vücut kas kitlesinin artışı izler.
Erken ergenliğin komplikasyonları nelerdir?
Ergenlik; seksüel gelişimin kazanıldığı, kemik ve kasların hızla geliştiği, vücut şeklinin cinsiyet doğrultusunda şekillendiği değişimini ve vücudun üreme yeteneğinin kazanımını içeren süreçtir.
Erken ergenliğe giren çocuk başlangıçta hızla uzar ve akranlarına göre daha uzun boylu olur fakat hızlı başlayan kemik gelişimi sonradan durur. Bunun nedeni kemik uçlarında bulunan Bu hızlı uzama döneminin sonunda ise epifizler kapanarak büyüme duruyor. Bu durum erken ergenliğe giren çocukların yetişkin olduklarında diğer erişkinlere göre daha kısa olmalarına neden olur. Erken tanı ve tedavi ile kısa boylu kalma riski ve erken ergenliğe giriş önlenebilir.
Erken ergenlik tedavisi
Erken ergenlik tedavisi iki basamakta ele alınır; hormonların etkisi ile kemik epifizlerin erken kapanarak çocuk yetişkin olduğunda boyunun kısa kalmasını engellemek ve akranlarından farklı olarak ergenliğin gelişmesi ile çocukta oluşabilecek sosyal ve duygusal problemlerden çocuğu korumak.
Tedaviye kız ve erkek çocukların ergenliğe normal girme zamanlarına kadar devam edilir. İlaç tedavisi tamamlandıktan sonra ortalama 16 ay sonra çocuk normal olarak ergenliğe girer.