Vajinismus

-VAJİNİSMUS NEDİR?

Vajinismus cinsel ilişki anında vajinanın girişindeki kasların kasılması sonucu cinsel ilişkinin gerçekleşememesidir. Vajinadaki bu kasılmaya çoğu kez bacak kasları,sırt ve boyun kasları da eşlik eder.Her ilişki denemesinde ve hatta bazen bu durum akla geldiğinde bile kadın tarafından  tüm vücutta  ciddi kasılma hissedilir.

Halk arasında “ilk gece korkusu” olarak bilinen bu durum, kadın cinsel işlev bozuklukları arasında kliniğe en sık başvuru sebebidir. Ülkemizde de her 10 kadından 1’inde değişen derecelerde vajinismus görülmektedir.

-VAJİNİSMUS BELİRTİLERİ NELERDİR?

Vajinismusta her cinsel ilişki girişiminde vajinada  ortaya çıkan istemsiz,yineleyici kasılmalar mevcuttur.Esasen kasılmalar sadece vajinada değil,tüm vücutta ortaya çıkar.Tüm bedende kasılma,titreme,bacakların kapatılması,eşini ittirme ile birlikte,ilişkinin asla olmayacağı korkusu ve inancı hakimdir.Kadın o an geldiğinde, hatta kimi zaman aklından geçirdiğinde bile panik atak benzeri bir durum yaşar.

Her kadında vajinismusun derecesi farklı olabilir.Bazı kadınlar cinsel ilişkiye girememesine rağmen,jinekolojik muayeneyi ya da vajinaya parmak girişini tolere edebilirken, bazılarında vajinaya hiçbir şeyin girmesi  mümkün değildir.Sonuç olarak ne derecede olursa olsun, ana sorun ilişkinin gerçekleşmemesi olduğu için, derecesi ne olursa olsun bir an önce tanı konulup tedavi başlanmalıdır.

-İLK CİNSEL İLİŞKİNİN GERÇEKLEŞEMEMESİ YA DA ÇOK AĞRILI OLMASI DURUMUNDA HANGİ BRANŞ HEKİMİNE BAŞVURULMALIDIR?

Normal şartlarda cinsel ilişkide ağrı, acı ya da yoğun kanama görülmez.Eğer ilk ilişki deneyiminde böyle bir sorunla karşılaşılmışsa, en kısa zamanda bir kadın doğum uzmanına başvurularak jinekolojik muayene yaptırılmalıdır.Bu muayene sadece gözle yapılan ağrısız bir muayenedir.Hekim tarafından hem kızlık zarının yapısı,dış genital bölgeniz ilişki açısından  değerlendirilir,hem de mevcutsa kabaca vajinismusun derecesi hakkında bilgi edinilmiş olunur.

Kızlık zarı normalde sıklıkla halka ya da yarım ay şeklindedir ve ortasındaki boşluktan her ay adet döneminde kanın  dışarı akışına izin verir. İlk ilişkiyle birlikte bazen kanama olmadan bazen de çok az kanamayla penisin geçişi mümkün olur.

Nadiren kızlık zarındaki açıklığın doğuştan çok küçük olması ya da arada septum adı verilen bölmenin olması, ilişkide ağrı ve  fazla kanama olmasına ya da nadiren ilişkinin gerçekleşememesine neden olabilir.Bu durumda kızlık zarına müdahale edilmesi gerekebilir.Kızlık zarındaki bu sorunlar düzeltilmezse, ilişkiyle birlikte ağrının hissedilmesi  kadın tarafından ilişkinin ağrı yaratan bir durum olarak algılanmasına ve ilişkiye karşı olumsuz tavır alınmasına ve ilişkinin reddine yol açabilir.

VAJİNİSMUS TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?

Vajinismus bilişsel ve davranışsal terapiden oluşan cinsel terapi ile kısa sürede kalıcı olarak tedavi edilebilmektedir.

Bilişsel tedavi ile öncelikle doğru bir anatomik ve cinsel bilgilendirme yapılarak, zihinde cinselliğin yeniden yapılandırılması, bilinçaltındaki cinselliğe ait  olumsuz düşüncelerin temizlenerek yerine doğru ve olumlu duyguların alması  sağlanmaktadır. Ardından davranışsal terapi ile tamamen çifte özel bir program hazırlanarak kısa sürede çözüme gidilmektedir.

Davranışsal terapi ayna egzersizi, nefes egzersizleri, Kegel egzersizleri, parmak egzersizleri ve dilatörle yapılan egzersizleri içerir.Bu egzersizlerin bir kısmı evde kadının kendi başına ya da eşiyle yapacağı, bir kısmı da klinik ortamında yapılan egzersizlerdir.Bu egzersizlerle kadının önce kendi bedenini tanıması, kasılmaları kontrol altına alması, sonra da aşama aşama kontrolü eşine devrederek  ilişkinin gerçekleştirilmesi amaçlanır.

Komplike vakalarda hipnoterapi (Hipnoz tedavisi) tedaviye ilave edilebilir.

Tedavi yöntemleri belirlenirken sorunun derecesi, nedeni, kadının kişilik yapısı, çiftin ilişki durumu,çifte ait sosyal faktörler ve eşlik eden ek sorunlar gözönüne alınır.Tamamen çifte özel tedavi programı belirlenir.Tedavi esnasında kontrol tamamıyla kadına verilir.Amaç tedavide kadının travmatize olmadan “kadınlık rolüne ilk geçişi”nin sağlanması ve ilk gecenin ömür boyu kadının zihninde hoş algılanmasının sağlanmasıdır.Tedavinin başından itibaren kadına kendi rızası dışında hiçbir şeyin yapılmayacağı güvencesi verilmelidir.

VAJİNİSMUS NEDENLERİ NELERDİR?

Vajinismusun en sık nedenleri arasında ilk sırayı psikolojik kaygılar alır.Vajinismus sorunu yaşayan kadınlar, kulaktan dolma yanlış bilgiler nedeniyle kızlık zarlarının çok kalın olduğu,vajinalarının aşırı dar olduğu,penisin vajinaya girmeyecek kadar kalın olduğu,vajina girişinde sanki bir duvar varmış hissi ve bu durumda asla ilişkinin mümkün olamayacağı gibi bir takım yanlış inanışlara sahiptirler.

Normal şartlarda cinsel ilişkide ağrı,acı ve aşırı kanamaya yer yoktur.Vajinanın dokusu, ağzımızın içini döşeyen dokuya çok benzer.Nasıl ki kuru bir ekmeği çiğnemeden ve tükrüğümüzle ıslanmadan yutmaya çalışırsak boğazımızda tahriş ve buna bağlı acı olursa, aynı şekilde  kuru bir vajinaya penis girdirilmeye çalışılırsa aynı durumlar olur.Yeterli bir ön sevişmeyle  gevşeme sağlandığında vajina aynı bir akordeon  gibi genişler,uzar, ıslanır ve penisin kolayca geçmesine izin verir.

Kızlık zarının yırtılması,patlaması, delinmesi gibi kavramlar tamamen yanlıştır.Normal şartlarda ilişkiyle birlikte kızlık zarında, adeta kadın çorabının kaçmasına benzer şekilde açılma olur.Kanama ya minimaldir, ya da yeterince gevşeme sağlanırsa hiç olmaz.

Diğer yandan toplumsal baskılar nedeniyle ilk gece kanama olmazsa,bekareti konusunda şüphe duyulursa  korkusu,ya da “Penis Captivus” olarak bilinen ilişki esnasında vajinanın kilitlenerek penisin içerde kalması, battaniyeye sarılarak hastaneye götürülmesine dair tamamen hayal ürünü olan ve insanlarda gerçekleşmesi mümkün olmayan bu durumun maalesef toplumda kulaktan kulağa dolaşması yine kadının yatağa stresle girmesini sağlayan bir diğer korkudur.

Maalesef cinsel mit adını verdiğimiz tüm bu yanlış, gerçek dışı kulaktan dolma yanlış bilgiler ilk geceyi kadın için kabusa çevirmektedir.

Cinselliğin toplum için bir tabu olarak kabul edilmesi kulak arkası edilmesine ya da daha kötüsü  pek çok yanlış bilginin kabul görmesine neden olmuştur. Çocukluk çağında” cinsellik kötüdür”, “kızlık zarı çok değerlidir ve mutlaka korunmalıdır” düşüncelerinin abartılı bir şekilde zihne kazınması, cinselliğin değersizleştirilmesi, cinsellikle ilgili bilgi eksikliği, cinsel duyguların baskılanması, bazen de çocukluk çağında yaşanan travmalar zemin hazırlayabilir.

Kimi zaman da kadın olmayı reddediştir vajinismus.Kadın olmanın yükleyeceği anlamlardan kaçıştır ve neticesinde beden kendini korumak için savunmaya geçmiştir.Bazen de ailede saygı,sevgi,değer görmeyen,fiziksel ya da sözel şiddete mağruz kalmış annenin rolünü reddediş ya da baskıcı,otoriter,sevgisinden ve ilgisinden mahrum bırakan bir baba modelinin eşi olmayı reddediş olabilir.

VAJİNİSMUS TEDAVİSİNDE BİLİŞSEL TEDAVİ NEDİR?

Bilişsel tedavinin temeli doğru bir anatomik ve cinsel bilgilendirmedir.Maket üzerinde ve çeşitli eğitim videoları ile klinik ortamında bilgilendirme yapıldıktan sonra verilen ev ödevleri ile pekiştirme sağlanır.Ev ödevleri aslında çiftin farkındalığını artıran ve kendini keşfini sağlayan aşk oyunları adı verilen egzersizlerdir.

VAJİNİSMUS TEDAVİSİNDE KEGEL EGZERSİZLERİ

İstemsiz kasılarak ilişkiyi imkansız hale getiren PC kasları adı verilen kasların istemli olarak kasılıp gevşemesinin kontrolünü sağlamak amacıyla yapılan egzersizlerdir.İdrarı 3 saniye tutup,3 saniye bırakma şeklinde kasları kasıp gevşeterek kontrolün sağlanması hedeflenir.Bu egzersiz aynı zamanda pelvis kaslarını güçlendirerek cinsel hazzın ve orgazmın sağlanmasını, ileri yaşlarda da  idrar kaçırmanın önlenmesini sağlar.

VAJİNİSMUS TEDAVİSİNDE PARMAK EGZERSİZLERİ

Parmak egzersizleri kişinin kendi genital yapısını tanımasında oldukça faydalıdır.Uygun çiftlerde oldukça fayda sağlamaktadır.Ancak genelde eve verilen parmak egzersizi ödevleri genelde tedavinin aksatılmasına ve hatta bırakılmasına neden olabilmektedir.Önce kadının kendi parmağı ile ardından eşinin parmağı ile kademeli olarak vajinaya girişi sağlanır.Tek başına bu egzersizler de çoğunlukla tedavide yetersiz kalmaktadır.Bazı kadınlar bu aşamayı geçse de ilişkide yine problem yaşayabilmektedir.Biz de kliniğimizde tek başına bu egzersizleri kullanmamaktayız.

VAJİNİSMUS TEDAVİSİNDE DİLATÖR KULLANIMI

Dilatörler vajina aksına uygun olarak üretilen çeşitli kalınlıkta silikon çubuklardır.Klinik ortamında ya da evde kadının kendi kendine uygulanması için bu amaçla üretilmiştir.Kayganlaştırıcı eşliğinde bir takım egzersizlerle kombine edilerek kontrollü uygulanır.Tek başına dilatörle tedavi de bazı vakalarda yetersiz kalabilmektedir.

VAJİNİSMUS TEDAVİSİNDE HİPNOZ

Vajinismus tedavisinde bazen hipnoterapi cinsel terapi ile kombine edilerek başarı sağlanabilmektedir.Uyanık halde bilincin kontrolü devredışı bırakılarak bilinçaltındaki cinselliğe dair olumsuz düşüncelerin yerine olumlu  düşüncelerin yerleştirilmesi sağlanarak sağlıklı bir cinsel yaşama geçiş mümkün olmaktadır.

VAJİNİSMUS TEDAVİSİNDE İLAÇ KULLANIMI

Vajinismus tedavisinde tek başına etkinliği kanıtlanmış herhangi bir ilaç yoktur.Kullanılan kas gevşeticiler,uyuşturucu kremler,spreyler sorunu tek başına çözümleyemez.

İLK GECE SORUN YAŞAMAMASINA RAĞMEN İLERLEYEN YILLARDA VAJİNİSMUS ORTAYA ÇIKABİLİR Mİ?

Çoğunlukla ilk gece korkusu olarak tanımlansa da bazen travmatik bir ilişki, taciz-tecavüz, ravmatik yapılan jinekolojik muayene,doğum ya da kürtaj sonrası da ortaya çıkabilmektedir.

VAJİNİSMUSTA TEDAVİ BAŞARISI NELERE BAĞLIDIR?

Vajinismusta tedavinin başarısında en önemli faktör sorundan kurtulma isteğidir.Tedaviye düzenli olarak devam edip kendisine verilen aşk oyunları olarak tabir edilen egzersizleri aksatmadan yapan çiftlerde başarı kaçınılmazdır.

Tedavi planı terapistle çift arasında konuşulup ardarda devam eden günlerde yoğunlaştırılmış olarak sürdürülür.

Başarının sırrı sorunu hayatının merkezine almak ve seanslara  aksatmadan devam etmek, verilen ödevleri önemseyerek  yapmak ve en önemlisi başaracağına inanmaktır.

Mutlu giden bir evlilikte sadece 3-4 gün ayırarak çözümü  imkansız gibi hissedilen  bu sorundan kurtulmak %100 mümkündür.

Tedaviyi ertelemek sorunun  kendiliğinden düzelmesini sağlamayacağı gibi tam tersine beraberinde evlilik içi çatışmaların başlamasına ve boşanmalara kadar giden yıkıcı sonuçlara yol açabilir.Beklemek ve zamana bırakmak kadının kendine güveninin azalmasına ve tedavi sürecinin uzamasına neden olur.

EVLİLİK ÖNCESİ VAJİNİSMUS TANISI MÜMKÜN MÜDÜR?

Vajinismus  cinsel ilişki sonrası belirlenebilir.Baskıcı ailelerde büyüyen, cinselliğe uzak yetişen, kendi genital bölgesine bakmakta veya dokunmakta güçlük çeken kadınlarda tahmin edilebilir.Ancak genellikle bazı kadınlarda çok rahat ortamda yetişmelerine rağmen, hiç de ilk gece böyle bir şey yaşayacakları ihtimalinin akıllarına gelmediğini,yıllarca süren flört dönemlerini takiben yaşadıklarını  ve ilk cinsel deneyimle hiç de beklenmedik bir şekilde bu sorunla yüzleştiklerini görebilmekteyiz.

VAJİNİSMUS SORUNU YAŞAYAN KADINLAR GEBE KALABİLİR Mİ?

Vajinismus sorunu yaşayan çiftlerde penis-vajina birlikteliği sağlanamasa da sürtünme yoluyla boşalma sağlandığından nadiren de olsa gebelik görülmektedir.

VAJİNİSMUS TEDAVİSİNDE EŞLE BİRLİKTE GELME ZORUNLULUĞU VAR MIDIR?

Vajinismus çiftin problemidir, sadece kadının problemi değildir.Dolayısıyla çiftin terapiye birlikte katılımı tedavinin başarısında oldukça önemlidir.Ancak çeşitli sebeplerle eşin katılamadığı durumlarda önermemekle birlikte tek başına kadınla da terapiye devam edilmektedir.

VAJİNİSMUS SORUNU YAŞAYAN KADINLARDA CİNSEL İSTEK

Vajinismus sorunu yaşayan kadınlar vajinal birliktelik olmamasına rağmen genellikle mekanik uyarı ve sürtünme yoluyla boşalma ve orgazm yaşayabilirler.Ancak zamanla ilişkide yaşanan gerilimler nedeniyle  ve başaramama korkusuyla cinsel isteksizlik gelişebilir.